مشخصات کتاب:
هنر منطق در دنیای بی منطق/ یوجینا چنگ/ ترجمه‌ی وحید قهرمان/ انتشارات مازیار/ جلد:نرم یا شومیز/ قطع: رقعي/ تعداد صفحه:296
نوع کاغذ: مرغوب، سفید (یعنی کاهی و بالک نیست)
نام اصلی کتاب + مشاهده در آمازون:
The Art of Logic in an Illogical World,2018
معرفی اجمالی:
در دنیای روزمره‌ی ما که هیچ‌چیز براساس منطق رفتار نمی‌کند و داستان‌های خبری دروغ حتی نتایج انتخابات را عوض می‌کنند، آیا جایی برای منطق و عقلانیّت باقی مانده است؟ در کتاب حاضر، یوجینا چِنگ سنّت اعجوبه‌های منطق چون جورج بول، لوئیس کارول، و جان وِن را دنبال میکند و با استفاده از ابزار جبری و نموداری به ما مبانی منطق را می‌آموزد که در این دنیای بی‌منطق چگونه می‌توان منطقی زیست. مثال‌هایی از دنیای امروزی می‌آورد، از جمله از نابرابری‌های اجتماعی، تبعیض‌های نژادی و جنسیّتی، تغییرات اقلیمی، رفتارهای خشونت‌بار در جوامع مدرن، … او که ریاضیدان برجسته‌ای است بر له و علیه موارد گوناگونی که در نظر می‌گیرد استدلال‌های منطقی مستحکمی می‌آورد و به ما می‌آموزد که در تحلیل موارد پیچیده چگونه باید از انتزاع و مدل‌سازی استفاده کنیم.
برای او نیز گاهی منطق طعمه‌ی احساسات میشود و او هم‌چنان از سفر با هواپیما می‌هراسد و بیش‌از حد شیرینی می‌خورد. حال که ریاضیدانان نمی‌توانند منطقی باشند، از ما مردم عادی چه انتظار می‌رود؟ در این کتاب چِنگ سازوکارهای درونی و محدودیّت‌های منطق را نشان می‌دهد و توضیح می‌دهد که چرا بی‌منطقی، برای مثال احساساتی بودن، در شیوه‌ی تفکّر و در تعامل و تقابل با دیگران حیاتی است. چِنگ به ما نشان می‌دهد که چگونه با استفاده از ترکیبی از منطق و بی‌منطقی می‌توانیم در این دنیای مملو از بی‌عدالتی‌ها، تحجّرها، و شکلک‌های اینترنتی زندگانی معقولی داشته باشیم.
در ادامه معرفی کتاب:
گاهی منطق طعمه احساسات میشود، حتی برای یک ریاضیدان!
حقیقت چیست؟ آیا فرق میان حقیقت و آنچه حقیقت نیست، همواره به همین سادگی است؟ چرا مردمان تا این اندازه با یکدیگر به مخالفت برخاستند؟ و اگر ساده نیست، پس چه‌طور است که انسان‌ها توانسته‌اند تاکنون با یکدیگر بسازند.
نویسنده در کتابش معتقد است ریاضیات به ما کمک میکند واضح‌تر فکر کنیم؛ اما دیکته نمی‌کند چه فکری بکنیم. وی در این کتاب این کار را نخواهد کرد؛ برخلاف آنچه به نظر می‌رسد ریاضیات نیز مانند بیشتر استدلال‌ها درباره درست و غلط بودن نیست؛ بلکه بسته به نوع جهان‌بینی، حس درست یا غلط بودن چیزی است که اگر مردم با یکدیگر مخالفت می‌کنند، اغلب نتیجه نقطه نظرات مختلف آنهاست که ناشی از باورهای بنیادین متفاوت است؛ نه اینکه یکی درست و دیگری اشتباه باشد. اگر مفهوم ریاضیات و منطق به نظر شما دور از دسترس و انتزاعی است، حق دارید؛ چون ریاضیات و منطق از دسترس به دور و انتزاعی هستند.
نوری بر ندانسته‌ها
گفتنی است جهان مکانی فراخ و پیچیده است. اگر بخواهیم آن را درک کنیم باید آن را ساده کنیم. دو راه برای ساده‌کردن آن وجود دارد. می‌توانیم بخش‌هایی از آن را فراموش کنیم یا می‌توانیم هوشمندانه‌تر عمل کنیم و آنچه را که درک نمی کنیم، برای خود روشن کنیم. این کتاب در مورد نقشی است که منطق می‌تواند و باید در این فرایند بازی کند. این کتاب درباره آن است که منطق چگونه می‌تواند به ما کمک کند تا جهان را واضح‌تر ببینیم و درک کنیم و درباره نوری است که منطق بر ندانسته‌ها می‌افکند.
همیشه لازم نیست منطق را بد بدانید
نویسنده در بخش اول با آوردن استدلال‌های روشن و انکارناپذیر نحوه استفاده از منطق را برای راستی‌آزمایی و بنانهادن حقیقت تشریح میکند. وی در بخش دوم مواردی را بررسی میکند که منطق وامی‌ماند و نمی‌تواند به ما کمک کند؛ همان‌طور که نباید هر ابزاری را فراتر از حیطه توانایی اش به کار برد، نباید سعی کنیم منطق را فراتر از محدودیت‌هایی که دارد، به کار ببریم و بنابراین در بخش آخر کتاب می‌گوید که به جای آن باید از چه ابزاری استفاده کنیم. بسیار مهم است که عواطف را نیز دخالت دهیم، راهمان را به سوی منطق باز کنیم و آنگاه آن را به دیگران انتقال دهیم. منطق، استدلال‌های ما را محکم میکند؛ اما عواطف ما آنها را متقاعدکننده می سازد. در دنیایی که به‌اصطلاح پساحقیقی به نظر می‌رسد، حقیقت به جای منطق بیشتر از طریق عواطف قبولانده میشود. از آنجا که به نظر می‌رسد این امر معقول نباشد، وی دلیل می‌آورد مادامی که استدلال به نفع منطق کار میکند و نه علیه آن، لازم نیست آن را بد بدانیم.
درباره نویسنده:
يوجنيا چِنگ دانشمند رياضي چيني‌تباري است که در مدرسه‌ي انستيتو هنر شيکاگو کار مي‌کند و عضو افتخاري دانشگاه شفيلد است. او در شهر الينويز ايالت شيکاگو زندگي مي‌کند و تاکنون دو کتاب ديگر با عناوين دستورپخت عدد پي و فراسوي بي‌نهايت نوشته است.
آیا کتاب زرد است؟ خیر، علمی است و موضوع اصلی کتاب منطق و ریاضیات است که به دور از فلسفه‌بافی بیان میشود.
نقد و نظر مروا درباره این کتاب + نکات مثبت و منفی:
این کتاب برای چه کسانی مناسب است؟: برای سنین بالای 20 سال، چرا که وارد جامعه شدند و دست و پنجه گرم کردن با روال جامعه و زندگی این ضرورت را ایجاد میکند تا با بی منطقی های روزمره آشنا شوند. و راهکارهای ساده را در پیش بگیرند. مخصوصا با این وضعیت اعصاب ضعیفی که امروزه بسیار شاهدش هستیم. در کتاب به موارد زیادی اشاره میشود که نتیجه گیری‌اش این است: منطق به هیکل قدرتمند نیست! بلکه به توانایی تفکر و حل موضوع بدون کتک‌کاری است! که به نظرم واقعا حائز اهمیت بود. لذا من پیشنهاد میکنم عموم بخوانند. واقعا کاربردی بود.
چرا بخوانیم؟ من سوالم اینه چرا نخوانیم؟ اونم توی این دنیای شلوغ! واقعا کتاب کاربردی بود، و توی شناخت بهتر و تلاش برای پیدا کردن راه حل های مناسب کمکم کرد. اما یک نکته رو فراموش نکنید. برخی مثال‌های کتاب با جامعه ایران خیلی ملموس نیست، البته به شیوه‌ای که کتاب میگه! مثلا در مورد انواع رنگ پوست و تفاوت‌های نژادی صحبت میکنه. در ایران این موضوع رو علنا داریم، اما نه در مورد رنگ پوست! بلکه با نهایت تاسف در مورد قوم‌های دیگر و مردمی با گویش‌ها و لهجه‌های متفاوت در کشور خودشان زندگی می‌کنند. پس کافیست برخی مثال‌ها را کمی ایرانی‌سازی کنید .
در خصوص نکات مثبت و منفی این کتاب باید بگم که که کتاب نیاز به تمرکز داره و کار هرکسی نیست که همینجوری بگیره دستش و بخونه. شما باید پاراگراف به پاراگرافش رو درک کنید. مخصوصا اینکه اگر ریاضیتون خوب باشه و با نمودارهای ون آشنا باشید. اونجوری میتونید اصل حرف نویسنده رو درک کنید. کتاب عکس و نمودار به نسبت زیاد داره که میتونه کمکتون کنه.
شاید تنها نکته منفی که بتونم ازش بگیرم اینه که برخی مثال ها خیلی برای جامعه ایرانی قابل لمس نیست. یعنی به صورت مستقیم. به عنوان مثال به نژاد پرستی و سیاه پوست بودن در آمریکا اشاره میکند که خواننده فارسی زبان خیلی برایش قابل درک نیست. اما متاسفانه در ایران ما اینگونه تفاوت ها را علی رغم یکسان بودن داریم. اینکه می آییم اقلیت و قومیت بندی میکنیم و حق دیگر هموطنان را پایمال میکنیم. در حالی که در ابتدا همه انسان هستیم و پس از آن هموطن! یعنی همه برای یک مرز و بوم هستیم و افسوس که این جغرافیا باعث دوری بین انسان‌ها میشود. به امید روزی که صلح و دوستی فارغ از رنگ پوست، نژاد و مرزبندی‌های جغرافیایی باشد…
معرفی کتاب‌های مشابه با این کتاب: در این سبک من کتابی اینچنین ندیده‌ام اما اگر علاقه مند به بحث منطق هستید کتاب مار و روباه را پیشنهاد می‌دهم.
نسخه‌های منتشر شده این کتاب و پیشنهاد: در حال حاضر، نسخه الکترونیکی یا پی دی اف این کتاب و نسخه چاپی آن در دسترس است.
نتیجه گیری:
این کتاب دیدگاه جدیدی به من داد، از اون کتابایی نبود که یک هفته‌ای تمومش کنید، بلکه واقعا باید تیکه تیکه میخوندید، فکر میکردید. خیلی کاربردی هست و به شما شیوه درست فکر کردن رو یاد میده نه اینکه به زور بگه واسه فلان مشکل فقط همین راهکار هست. و کتاب های کاربردی 0-100 از بقیه جلوتر هستند.
اگر علاقه‌مند به موضوع تفکر نقادانه هم هستید، این کتاب خیلی خوب این موضوع رو پوشش میده.
و ختم کلام این است: این کتاب را بیش از سه بار خواندم و هنوز هم تیکه‌هایی رو که یادداشت کردم مرور میکنم. جزو کتاب‌های ماندگار کتابخانه‌ام شده است.
بخشی از معرفی، توسط مهتاب دمیرچی نوشته شده است.
