شکلگيری مغز نوجوان چگونه است؟
پس از پايان کودکي و درست پيش از آغاز بلوغ دوره دومي همراه با افزايش توان تکثير سلولهاي مغزي وجود دارد. در اين دوره در قشر جلوي پيشاني سلولهاي جديدي رشد ميکنند و سيناپسهاي جديدي بين سلولهاي مغز به وجود ميآيند و راههاي ارتباطي تازهاي شکل ميگيرند.
در پي اين مرحلهي افزايش رشد سلولهاي مغزي، به مدت يک دهه دوره «هرس» يا ترتيب و تنظم بخشيدن به سلولهاي مغز از راه ميرسد: يعني در سالهاي نوجواني ارتباطهاي ضعيفتر از بين ميروند، اما ارتباطهاي قويتر استحکام مييابند و در نتيجه اين تحولات در سالهاي نوجواني از حجم قشر جلوي پيشاني به ازاي گذشت هر سال تقريباً 1% کم ميشود. شکلگيري مدارهاي نوروني در سالهاي نوجواني زمينه آموختن مطالبي براي راه يافتن به دوره بزرگسالي است.
به دليل بروز اين تغييرات عمده در آن نواحي از مغز که استدلالهاي پيچيده و کنترل انگيزههاي ما را برعهده دارند، در دوره نوجواني با دگرگونيهاي شناختي بسياري مواجهيم.
قسمت خَلفي جانبي قشر مغز در کنترل انگيزهها اهميت بسيار دارد و جزء آخرين نواحي مغز است که به کمال ميرسد و اين بخش در اوايل 20 سالگي است که حالت بالغ پيدا ميکند. مدتها پيش از آنکه متخصصان علوم اعصاب به اين نکات پي ببرند، شرکتهاي بيمه خودرو پيامدهاي بلوغ ناکامل مغز نوجوانان را دريافته بودند و به همين دليل براي آنها حق بيمه بيشتري در نظر ميگرفتند. حتي در امور جنايي، نظام قضايي نيز با نوجوانان نسبت به بزرگسالان به طريق متفاوتي برخورد ميکند.
گزیدهای از کتاب…
کتاب مغز داستان شما/ نویسنده دیوید ایگلمن/ ترجمه دکتر محمداسماعیل فلزی/ انتشارات مازیار