مشخصات کتاب:
Seven And A Half Lessons About The Brain,2020
نام فارسی: هفت و نیم درس درباره مغز/ نویسنده: لیزا فلدمن بارت/سال انتشار 2020
موضوع+درونمایه+نقد بوک مگ:
در توضیحات کتاب میخوانیم:
تا حالا فکر کرده‌اید که چرا مغز دارید؟ در این کتاب، عصب‌پژوه مشهور لیزا فِلدمَن بارِت رمز و رازهای این توده‌ی خاکستری‌رنگ را که در میان گوش‌هایتان قرار گرفته است، می‌گشاید. این مجموعه‌ی کم‌حجم، سرگرم کننده، و قابل‌فهم شامل هفت مقاله‌ی کوتاه است (به‌اضافه‌ی مقاله‌ی کوتاه‌تری درباره‌ی تکامل مغز) که درس‌هایی روشنگر را از خط مقدم علوم اعصاب ارائه می‌کند. خواهید دید که مغز از کجا آمده، ساختار آن چگونه است (و چرا اهمیت دارد)، و مغز شما همچون مغزهای دیگر چگونه تمام آنچه را تجربه می‌کنید، پدید می‌آورد. در ضمن، به نادرستی برخی از تصورات متداول پی خواهید برد، مانند ایده‌ی «مغز مارمولکی» و نبردی که ادعا می‌شود میان عقل و عاطفه، یا حتی بین طبیعت و تربیت، برای تعیین رفتار شما در جریان است.
کتاب هفت و نیم درس درباره‌ی مغز هم برای خوانندگان تفننی جذابیت دارد هم برای حرفه‌ای‌های علمی. این کتاب پر است از غافلگیری، شوخ‌طبعی، و نکته‌هایی مهم درباره‌ی طبیعت بشر—کتابی خوش‌نوشت که شاید دلتان بخواهد بارها و بارها بخوانید.
و اما نقد و بررسی بوک مگ:
در بخشی از فصل دوم میخوانیم:
شبکه‌ی مغزی یک استعاره نیست؛ بهترین توصیف علمی امروزی از مغز است. این توصیف به ما امکان توضیح دادن این را می‌دهد که چگونه یک ساختار فیزیکی می‌تواند ظرف یک لحظه خود را پیکربندی کند تا مقادیر عظیم اطلاعات را به‌صورت کارآمد در خود نگه دارد. این توصیف شباهت‌ها و تفاوت‌هایی را بین انواع مختلف مغز براساس سطح پیچیدگی آن‌ها آشکار می‌کند. حتی به فهمیدن این مطلب نیز کمک می‌کند که مغز پس از آسیب دیدن چگونه آسیب را جبران می‌کند.
با این حال، برای توضیح دادن شبکه در اینجا از برخی استعاره‌ها نیز بهره جسته‌ایم. مثلاً کلمه‌ی مدارکشی یک استعاره است. نورون‌ها واقعاً به‌صورت مدار به یکدیگر متصل نیستند – آن‌ها با شکاف کوچکی به نام سیناپس از هم جدا می‌شوند و مواد شیمیایی اتصال را کامل می‌کنند. به‌علاوه، نورون‌ها به‌صورت درخت‌های دارای شاخه و ریشه نیستند. و طبیعتاً در داخل مغز شما فرودگاهی وجود ندارد.
استعاره روش بسیار سودمندی برای توضیح دادن مباحث پیچیده با استفاده از اصطلاحات ساده و آشنا است. اما اگر افراد استعاره را به‌عنوان توضیح در نظر بگیرند، سادگی استعاره به‌خودی‌خود بزرگ‌ترین عامل برای ناکامی آن خواهد بود. مثلاً در زیست‌شناسی، گاه ژن‌ها را به‌عنوان «نقشه‌ی بدن» در نظر می‌گیرند. اگر این استعاره را به معنای تحت‌اللفظی آن در نظر بگیرید، شاید فکر کنید که هر ژنی همیشه یک کارکرد دارد؛ مثلاً یک مشخصه یا قطعه‌ی خاص بدن را می‌سازد. (در حالی که این‌طور نیست.) فیزیک‌دانان گاه می‌گویند که نور به‌صورت موج حرکت می‌کند، استعاره‌ای که شاید براساس آن فکر کنیم که فضا، مانند اقیانوس، حاوی نوعی ماده است که امواج در آن سیر می‌کنند. (ولی این‌طور نیست.) استعاره توهم دانستن ایجاد می‌کند، از این‌رو، باید در کاربرد آن محتاط بود.
شبکه‌ی پیچیده‌ی درون سر شما شاید یک استعاره نباشد، ولی توصیفی که در اینجا ارائه کردم، لزوماً ناکامل است. مغز شما فقط شامل نورون‌ها نیست. عروق خونی و مایعات مختلفی نیز دارد که …
به‌عنوان یکی از بهترین کتاب‌های نوامبر 2020 در وب‌سایت آمازون شناخته شد، و کتابی بسیار خواندنی درباره‌ی مغز انسان که بر پایه‌ی پژوهش‌های عمیق و با دیدی تا حدودی فلسفی نوشته شده است… بارِت در چند صفحه‌ی کوتاه، برخی از باورهای نادرست را که چه بسا خیلی از ما آن‌ها را حقایق انکارناپذیر علمی می‌پنداشتیم، رد می‌کند و متوجه نکات کاربردی در مورد این عضو یک و نیم کیلویی در بالاترین نقطه بدن‌مان میشویم.
در سال های اخیر اهمیت شناخت مغز، نه تنها فقط برای علاقه مندان به حوزه های علوم اعصاب و روانشناسی، بلکه شناخت ساز و کار آن برای علاقمندان به حوزه هوش مصنوعی و تکنولوژی نیز حائز اهمیت بوده است. چرا که تا وقتی طبیعت، نتیجه سال ها تکامل اش را پیش رویمان گذاشته چرا به الگوهای دیگری پناه ببریم؟ از مغز انسان و هوشمندی آن بیشتر؟
خواندن این کتاب علمی واجب است. در هرده سنی و با هر سطحی از دانش که باشید. تا بدانید در نهایت با این همه پیشرفت، هنوز هم سر از کار این پیچیده ترین عضو درنیاورده ایم. در سال های اخیر، شاهد ترجمه و انتشار کتاب های بسیار خوبی در حوزه علوم اعصاب بوده ایم. اما یک نکته برای کتاب گریزان وجود دارد. آن ها حوصله خواندن کتاب بالای دویست صفحه را ندارند. و شاید این کتاب را بتوان به عنوان بهترین گزینه برای شروع به کتابخوانی پیشنهاد کرد. پس فرصت رو از دست ندهید، مطمئنم از خواندنش پشیمان نمیشوید.
فهرست کتاب:
یادداشت مؤلف
درس نیم: مغز شما برای فکر کردن نیست
درس 1: شما یک مغز دارید (نه سه تا)
درس 2: مغز شما یک شبکه است
درس 3: مغزهای کوچولو براساس دنیای خودشان مدارسازی می‌شوند
درس 4: مغز شما (تقریباً) همه ی کارهایتان را پیش‌بینی می‌کند
درس 5: مغز شما مخفیانه با مغزهای دیگر کار می‌کند
درس 6: مغزها انواع مختلف ذهن را ایجاد می‌کنند
درس 7: مغز ما می تواند واقعیت را بیافریند9
خاتمه
سپاسگزاری
ضمیمه: شواهد علمی برای مطالب این کتاب
نمایه
درباره نویسنده
در تحسین کتاب
کدام ترجمه؟
این کتاب نخستین بار توسط دکتر قاسم کیانی مقدم و تیم انتشارات مازیار اعلام شد که در حال ترجمه و انتشار است. پس از انتشار آن توسط نشر مازیار، ناشران دیگری همچون: فاطمی، اختران و پارسه نیز کتاب را منتشر کردند. جالب توجه ترین نکته این ترجمه ها این است که همگی همان تعداد صفحه 160، رو که نخستین بار از سوی نشر مازیار منتشر شد دارند. و این یعنی محتوای همه کتاب ها یکسان است. در خصوص کدام ترجمه، من قطعی ترین ترجمه و دقیق ترین رو از سمت نشر مازیار میدانم، زیرا مترجم نیز پزشک است و ترجمه های دیگری که در حوزه علوم اعصاب از سوی این مترجم و مجموعه قلمروعلم انتشارات مازیار منتشر شده است حاکی از دقت بالای ترجمه و روان بودن است. ترجمه نشر اختران نیز با اختلاف کمتری میتوانید پس از ترجمه دکتر قاسم کیانی مقدم قرار گیرد. تصمیم هزینه کردن را به مخاطب واگذار میکنم. زیرا قیمت های ناشران دیگر بسیار بالاتر درج شده است.
درباره نویسنده:
دکتر لیزا فِلدمَن بارِت به خاطر تحقیقات تحول‌برانگیزش در زمینه‌ی روانشناسی و علوم اعصاب، در میان یک درصد اول پرارجاع‌ترین دانشمندان جهان است. او استاد برجسته‌ی دانشگاه نورث‌ایسترن است و در بیمارستان عمومی ماساچوست و دانشکده‌ی پزشکی هاروارد نیز تدریس می‌کند. دکتر بارت بورسیه‌ی پژوهشی گوگِنهایم در رشته‌ی علوم اعصاب را در سال 2019 دریافت کرد، و عضو فرهنگستان علوم و هنر آمریکا و انجمن سلطنتی کانادا است. چگونه هیجانات ساخته می‌شوند: زندگی پنهان مغز نام کتاب دیگر او است. او در بوستون زندگی می‌کند.
نسخه الکترونیک و صوتی:
تا زمان انتشار این یادداشت، همه ناشران فقط نسخه الکترونیک این کتاب را روی پلتفرم ها قرار داده اند.
